Οι αποτυπώσεις των δημοσκοπήσεων, από τις αρχές Σεπτεμβρίου έως σήμερα, έχουν προκαλέσει, διαδοχικά, δύο σημαντικά ερωτήματα. Το παλαιότερο φαίνεται σήμερα να βρίσκει απάντηση, ενώ, αντίθετα, το πλέον πρόσφατο είναι πιθανόν να απαντηθεί μόνο το βράδυ των εκλογών.   

Το ερώτημα που βρίσκει απάντηση, αυτό του Φθινοπώρου, αφορά το αν η μεταβολή στη στάση και τις επιλογές των ψηφοφόρων, που οδήγησαν σε προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ, έχει βάθος και μονιμότητα, ή αν πρόκειται για επιφανειακή αντίδραση που μπορεί να αντιστραφεί. Τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων, η μεγάλη μετακίνηση ψηφοφόρων της ΝΔ προς το ΠΑΣΟΚ (περίπου 8%) και η σταθεροποίηση της διαφοράς πάνω από τις 4 ποσοστιαίες μονάδες,  οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, στην κάλπη, η απόσταση ανάμεσα στα δύο κόμματα μπορεί να μειωθεί, το προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ όμως είναι σχεδόν απίθανο να  ανατραπεί.

Το ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί, γεννήθηκε μέσα από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων των τελευταίων εβδομάδων, που αποτυπώνουν αυξημένα ποσοστά για το ΠΑΣΟΚ και αφορά τη δυνατότητα του να πετύχει αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές.

Από τον Σεπτέμβριο έως σήμερα, το ΠΑΣΟΚ έχει κερδίσει 6,3 μονάδες, φτάνοντας από το 26,7% στο υψηλό 33%.

Η εκτίμηση ψήφου, με βάση λογικές προσεγγίσεις της κίνησης των αναποφάσιστων,  παραπέμπει σε εκλογικά ποσοστά της τάξεως του 38,5% περίπου, δηλαδή ποσοστά που απέχουν από αυτά που απαιτούνται για την επίτευξη αυτοδυναμίας τόσο, ώστε να θεωρείται εξαιρετικά δυσχερής, αλλά όχι αδύνατη υπόθεση.

ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΩΝ            ΠΟΣΟΣΤΟ
     ΕΚΤΟΣ ΒΟΥΛΗΣ               ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ
               4,5                                   40,7
               4,0                                   40,9
               3,5                                   41,1
               3,0                                   41,3
               2,5                                   41,5
               2,0                                   41,7
 
Όπως είναι φανερό από τον πίνακα, εάν οι Οικολόγοι περάσουν το όριο του 3% και μπουν στη Βουλή, η αυτοδυναμία απαιτεί ποσοστό υψηλότερο του 41,7% και - με τα σημερινά δεδομένα - θα πρέπει να αποκλειστεί. Εάν η επόμενη Βουλή είναι πεντακομματική, τότε το ποσοστό που θα απαιτηθεί θα είναι της τάξεως του 40,6% - 40,9%. 

Για να φτάσει το ΠΑΣΟΚ σε ποσοστά αυτού του ύψους, θα πρέπει   οι τάσεις του προηγούμενου εξαμήνου να συνεχιστούν με ανάλογη ένταση. Με άλλα λόγια, να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η συσπείρωση του (και να ξεπεράσει στις εκλογές το 93%), να μειωθούν οι διαρροές του προς άλλα κόμματα και να αυξηθούν και άλλο οι εισροές του από τη Νέα Δημοκρατία.   

Πρόκειται για ιδιαίτερα δύσκολο στόχο. Πολύ περισσότερο, όταν η εκλογική συμπεριφορά δεν υπακούει (ευτυχώς) σε μαθηματικούς κανόνες, αλλά σε πολιτικές λογικές και προσεγγίσεις.

Σήμερα, η προσέγγιση της εκλογικής μας επιλογής, είναι αρνητική. Οι περισσότεροι, επιλέγουμε  όχι το «καλύτερο», αλλά το «λιγότερο κακό». Όχι το πιο «χρήσιμο», αλλά το «λιγότερο άχρηστο». Όσο η λογική αυτή κυριαρχεί, με συνέπεια να μην υπάρχει θετικό ρεύμα κίνησης προς ένα κόμμα, είναι δύσκολο να προκύψουν στην κάλπη τα υψηλά ποσοστά που οδηγούν στο σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.